Άρτεμις σημαίνει ακεραιότητα και τα φαεινά σήματά της είναι η αγνότης, η καθαρότης, το άρτεμες της φύσης της, καθώς το ατρόμητο και η πολυωνυμία της.

Το τόξο σύμβολο της δράσης, της ακτινοβολίας του φωτός, το βέλος σύμβολο της ακτίνας του φωτός. Η μεγάλη κυνηγός, η Άρτεμις με την ακεραιότητα της γνώσης στην καθαρή της άηχη μορφή.

Όποιος την ακολουθήσει ανακαλύπτει κόσμους νέους, διαβαίνει τις αόρατες πύλες που χωρίζουν τον ουρανό από το πέλαγος και διασχίζει γαλαξίες άγνωστους, ονειρογέννητους. Είναι πάντα στο μυαλό μας με κοντό χιτώνα, που ανεμίζει στο δροσερό αεράκι  των δρυμών μέσα στους οποίους περιδιαβαίνει. Η λεπτή της μέση σφίγγει με μία ζώνη, τα μαλλιά της ανασηκωμένα και ατημέλητα, φορώντας  σανδάλια βαδίζει με μεγάλα και ζωηρά βήματα κρατώντας στο χέρι το αλάθητό της τόξο και έχοντας την φαρέτρα στον ώμο της. Είναι η ψυχή που  εκτοξεύει τα βέλη της με στόχο τον νού του ανθρώπου που έχει προσδεθεί στα δεσμά της ύλης και προσπαθεί  να τα σπάσει. Μεγάλος και μοναχικός ο αγώνας, δύσβατος  και ανηφορικός ο δρόμος προς τα υψηλά απάτητα βουνά, εκεί όπου τρέχει η Θεά, μέχρι να εξευγενιστεί ο ανθρωπονούς ώστε να ανοίξουν οι πύλες της  συνείδησης. Η ψυχή φεγγοβολεί σαν  το φεγγάρι μέχρι να τον οδηγήσει στην τελειότητα και την ελευθερία του. Είναι αυτή η οποία με καθάριο ήθος και αρετή, με την αιώνια νεότητά της καταργεί το όριο ανάμεσα στην ύλη και το πνεύμα. Διαβαίνει τις αόρατες πύλες που χωρίζουν τον ουρανό από τη γή και διασχίζει τους γαλαξίες στις εσχατιές του σύμπαντος.

Οι φιλολογικές και αρχαιολογικές αναφορές μας τοποθετούν την θεά Άρτεμη ενδεικτικά στα μυστήρια των Καβείρων στην Σαμοθράκη με πληθώρα μυστηριακών λατρειών που συνεχίστηκαν μέχρι την ύστερη αρχαιότητα. Αυτό το μαρτυρούν τα γραφόμενα επιγραφής στην Μικρά Ασία όπου ήταν διαδεδομένη  η λατρεία των Καβειρίων.

Η Ζάκυνθος, όπως και οι περισσότερες περιοχές στην Ελλάδα, έχει ένα πλούσιο μυθολογικό υπόβαθρο.

Σύμφωνα με την μυθολογία, η Άρτεμις συνήθιζε να περιπλανιέται στα πράσινα δάση της Ζακύνθου ενώ ο αδελφός της ο Απόλλωνας έπαιζε τη λύρα κάτω από τα δαφνόδεντρα για να υμνήσει την ομορφιά του νησιού. Αλλά  το όμορφο νησί μας  για τις φυσικές του καλλονές υμνήθηκε “σαν ένας παράδεισος” από πλήθος ιστορικών, περιηγητών, πεζογράφων αλλά και  ποιητών μας. Ο Ανδρέας Κάλβος, μεγαλορρήμων και ενθουσιώδης, ψάλλει στις ωδές του και ειδικότερα στο ”Φιλόπατρις“:

Της Ζακύνθου τα δάση,
και τα βουνά σκιώδη,
ήκουον ποτέ σημαίνοντα
τα θεία της Αρτέμιδος
                αργυρά τόξα.

Αλλά και ο Ούγκο Φώσκολο, που ο  Λ. Πολίτη τον χαρακτηρίζει “γνήσιο ρομαντικό…”, θα πει στις  “Χάριτες”: "...η στεριά: τα βουνά, τα δάση της Ζακύνθου. Κατοικούσε εκεί η θεά Άρτεμη και θεότητες των δασών, των ποταμών, των πηγών."

Η λατρεία και αφοσίωση προς την Άρτεμη και τον Απόλλωνα, στην αρχαιότητα, ώθησε τους κατοίκους του νησιού στην οργάνωση θεαμάτων και αγώνων. Υπάρχει επίσης μια θεωρία, σύμφωνα με την οποία οι Αρκάδες έφτασαν στο νησί κατά την πρώτη χιλιετία π.Χ. με σκοπό να ιδρύσουν νέες αποικίες και σε μαρτυρία αυτής της καταγωγής έρχεται το ταλέντο των κατοίκων στην μουσική και η λατρεία της θεάς Αρτέμιδας, χαρακτηριστικά της Αρκαδίας.

Μια άλλη μυθολογική άποψη είναι ότι η Άρτεμις, η θεά του κυνηγιού, συνήθιζε να περιπλανιέται στο νησί της Ζακύνθου, απολαμβάνοντας το δάσος καθώς ήταν ιδανικό για κυνήγι. Επίσης, φημίζεται ότι ο αδερφός της ο Απόλλωνας έπαιζε τη λύρα του κάτω από τα δέντρα προκειμένου να μαγέψει το νησί και να το καταστήσει πιο όμορφο. Στην Ζάκυνθο υπάρχει ναός της Θεάς Αρτέμιδος στην κορυφή του όρους Σκοπός, από τον οποίο τίποτε δεν σώζεται σήμερα, διότι κατεστράφη το 1400 π.Χ. εκ θεμελίων. Σύμφωνα με τον τοπικό μύθο, κατοικούσε  εκεί η Θεά Άρτεμις. Στο Μελινάδο διαφαίνονται κάποια ερείπια ενός ακόμη ναού της Θεάς κάτω από την μία εκκλησία .

Πέρα από τους ιδιαίτερους ναούς της Αρτέμιδος και τους λατρευτικούς της τόπους, οι άνθρωποι μπορούν πάντοτε να της αποδίδουν τιμές παντού, όπου εκτείνεται ο απέραντος ναός που είναι η Φύσις. Η ΑΡΤΕΜΙΣ ενσαρκώνει τα νεανικά, αδάμαστα στοιχεία που υπάρχουν μέσα σε κάθε άνθρωπο, άσχετα από την ηλικία του. Αποτελεί τη δύναμη της ελευθερίας, την ενστικτώδη σοφία της άγριας φύσης. Συμβολίζει το ατίθασο ελληνικό πνεύμα. O Παυσανίας μας γνωστοποιεί ότι την τιμούσαν και ως Υμνεία Θεά του τραγουδιού και του ύμνου και παρίσταναν την θεά ήπια και γλυκειά ενώ τραγουδούσε το μεγαλείο της φύσης, που τόσο λάτρευε. Κοντά στο Φρούριο  της Ζακύνθου εντοπίστηκε ένα μαρμάρινο σύμπλεγμα θεϊκών μορφών όπως του Απόλλωνα, της Αφροδίτης και της Άρτεμης, το οποίο βρίσκεται στο Μουσείο Τιέμπολο της Βενετίας. Αυτό πιστοποιεί και την ιδιαίτερη τάση των αρχαίων κατοίκων του νησιού στη μουσική και τη λατρεία της θεάς. Στο νησί λατρεύονταν οι θεοί Άρτεμις και Απόλλωνας, όπως προκύπτει  και από τα αρχαία νομίσματα που βρέθηκαν. Η περιοχή του Βασιλικού ήταν γνωστή από τα αρχαία χρόνια για το φυσικό της κάλλος και ως τόπος όπου λατρευόταν η Θεά Άρτεμις (DIANA), θεά του κυνηγιού. Η Άρτεμις, όπως και ο Απόλλωνας, σχετίζεται με το ουράνιο φως. Ως θεά του καθαρού φωτός την Άρτεμη  στα αρχαιότερα κείμενα τη βρίσκουμε ως "χρυσηλάκατον", "χρυσόθρονον" και "χρυσήνιον".

Όλοι, λοιπόν, αδελφοί και αδελφές μου, στοχεύουμε στο  Αιώνιον Φως, το περιέχον το Παν,  το Φως που αφυπνίζει τις ανθρώπινες διάνοιες, το Φως της Αγάπης, το οποίο ενώνει και συντονίζει όλη την πλάση. Ελπίζω η αποψινή βραδιά να αποτελέσει  φωτεινό φάρο ζωής, αγάπης  και αδελφοσύνης και η Στοά  Άρτεμις, αντάξια του ονόματός της, σαν φάρος φωτίζοντας μέσα στις φουρτούνες της ζωής, να σταθεί αγέρωχη και να εκπέμπει αχτίδες φωτός, ελπίδα, αισιοδοξία και ασφάλεια  στα μέλη της.